De bijendans
Bijen zijn bijzonder sociale dieren en leven in grote, strak georganiseerde kolonies. Voor het coördineren van de activiteiten in zo'n kolonie, is heel wat inspanning nodig. Met name het op peil houden van de voedselvoorraad is een dagelijkse bezigheid. Bijen hebben een heel bijzondere manier om elkaar te laten weten dat ze ergens een voedselbron gevonden hebben. De zogenaamde 'bijendans' die ze daarbij doen, werd voor het eerst beschreven door de Oostenrijkse etholoog Karl von Frisch.
Organisatie van de kolonie
Een bijenkolonie bestaat uit drie typen bijen. Er is één koningin, om haar draait de hele kolonie. Zij zorgt voor nageslacht, door eieren te leggen. Wanneer de koningin ouder wordt, zal een aantal eieren uitgroeien tot nieuwe koninginnen. Daarvan blijft er één in leven, die de nieuwe koningin wordt. De oude koningin gaat op dat moment met de helft van de kolonie op zoek naar een nieuw onderkomen. Behalve de koningin zijn er zo'n tweehonderd darren, de mannetjes. Die worden onderhouden, en hebben als enige functie het bevruchten van de koningin. En dan zijn er enkele tienduizenden werkbijen. Hun functie is het bouwen van nieuwe honingraten en het onderhouden van de koningin, de larven en de darren. Én het verzamelen van voedsel.
De weg uitleggen
Een werkbij die een grote voorraad voedsel ontdekt heeft, gaat terug naar de kolonie om andere bijen in te lichten. In de kolonie aangekomen, legt ze door middel van een dans uit waar de voedselbron zich bevindt. Wanneer de voedselbron in de nabije omgeving is, wordt de 'rondedans' uitgevoerd. De werkbij loopt hierbij kleine cirkels over één van de raten, om zo de aandacht te trekken. Hoe groter de gevonden voorraad, des te groter is het aantal cirkels. Andere bijen weten aan de geur die ze meebrengt, wat voor bloemsoort ze moeten zoeken. Omdat de voedselbron erg dichtbij is, vliegen ze simpelweg in steeds grotere kringen om de korf heen totdat ze de geur van de bewuste bloemen waarnemen.
Wanneer de voedselbron verder weg is, zou het te lang duren om in kringen rond te vliegen totdat de juiste plaats gevonden wordt. In dat geval wordt de 'kwispeldans' uitgevoerd, een ingewikkeldere dans die meer informatie geeft. De werkbij loopt dan in een 8-figuur over een raat heen. De snelheid waarmee ze loopt geeft informatie over de afstand. Een hogere snelheid betekent dat het voedsel dichterbij is. De richting waarin de acht uitgevoerd wordt (ten opzichte van de zwaartekracht) vertelt in welke richting de voedselbron zich bevindt (ten opzichte van de stand van de zon). Ook werkbijen die pas na verloop van tijd uit de kolonie vertrekken, weten de beschreven plaats feilloos te vinden.
- - Home - Contact - -
